Lyrics ингушских песен

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=f8MIABfDI38

Еза йо1

Мехкарий вай лоаманчу беттаца бос къувсаш
Дуккха хул.
Ховш ма дий г1алг1ачоа кегий нах яхь йолаш
Мишта хул.
Аз ч1оаг1а дехар ду, наьсархой,
Сог1 бехк ма баккхалаш.
Еза йо1 йигача, сий доацаш саг ва
Ма яхалаш.

Йо1 лургьяц аз яхаш,
Боккхий нах чувхабу йи1и дас.
Са дай 1олохабеш,
Ший ц1а цо хьестаду.
Йо цу вас.
Тхо в1аший деззашехь
Тха безама бола г1ерт (? укхаза со кхетац).
Хургволча устдаьга алал шоай
вей ца луш, таккхал 1е.

Боккхий нах чувхабу къонахчо,
Са дай 1олохабеш.
Йорт цунга кхахьийта дош да са
Йо1 йига (? укахаза со кхетац)

Лоамашка йорт йита
Машаре из хоза лийга санна,
Из са коа хьувзаргья, со ца лей,
Са наьха нус хинна.

Доттаг1ий гулбергба.
Хьоалчаг1 деш Наьсарче екаргья.
Чу ютаргьяц яхаш,
Къургаш деш са уст-да г1ертагва.
Боккхий нах ишта хул,
Х1амма дергдац, к1аьдвелча соцаргва.
Дезала йо1 кхийча, 1елургвац,
Г1адж лайза воаг1аргва.

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=__i1JUfTB7U

Гучаяла

Лакха коа ни1 йолча ц1аг1а
Шел хозаг1а йоацар яг1а.
Бакъда яц из ловзар долча.
Цецбувлаш ба ч1оаг1а нах.

Занавескаш дада корег1.
Сендохьа эхкад хьог1а уж?
Ше ца гойтара духьа наха.
Яц из сага б1аргагуш.

Гучаяла, гучаяла,
Б1аьсте санна лепаш яр.
Гойта тхона бордий ала,
К1ажар лаьтта кхоачаш яр.

Гучаяла, гучаяла,
К1ант1ий дегаш ловзадеш.
Халхаяла, илли ала.
Берригаш а хьога хьеж.

Д1аболабо цхьане пандар,
Вокхо т1ехьа фата тох.
Ма ираза да къона хилар!
Варц тох! Варц тох!

Занавескаш д1ай-хьай оза,
Малх чубейта ц1аг1а хьай.
Укх дунен чу иштта къона
Хулаш дай цкъа мара вай.

Лечкъа ма е из хьай хозал.
Йола, йола ловзарга!
Халхаювлаш, елакъежаш
Б1арга яйта тхона хье!

Гучаяла, гучаяла,
Б1аьсте санна лепаш яр.
Гойта тхона бордий ала,
К1ажар лаьтта кхоачаш яр.

Гучаяла, гучаяла,
К1ант1ий дегаш ловзадеш.
Халхаяла, илли ала.
Берригаш а хьога хьеж.

Д1аболабо цхьане пандар,
Вокхо т1ехьа фата тох.
Ма ираза да къона хилар!
Варц тох! Варц тох!

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=how7475-AP0

1аьржа б1аргаш

Малхал сийрдаг1 лепаш,
Бийсал 1аьржаг1 доагаш,
Хоза б1аргаш, уж хьа б1аргаш
деций дог дихьараш,
са сатем боабаьраш.

Яьла мотив йоацаш,
яха моттиг йоацаш,
согат лу са дийнахь цкъа
уж б1арга ца дайча,
уж б1арга ца дайча.

Куралаш ма е 1а.
Хайна даьннад сона.
Хьо со йоацаш мегаргвоацаш
волга хьа ма аьннад,
цар сога ма аьннад.
Хьо со йоацаш мегаргвоацаш
волга хьа ма аьннад,
цар сога ма аьннад.

Малхал сийрдаг1 лепаш,
Бийсал 1аьржаг1 доагаш,
Хоза б1аргаш, уж хьа б1аргаш
деций дог дихьараш,
са сатем боабаьраш.

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=Qat9i8tVHGc - "Лоам" (ха 7.56-10.40)
https://www.youtube.com/watch?v=qI39I51x0m8 - Мовлад Буркаевас ч1оаг1а сакъердаме оал ер илли:)

Алал сога

Алал сога, алал хьай
хье мичара я.
Дувцал тейпа, бувцал дай.
Сона йовзаргья.
Коача* дын сай човхабаь*,
лоаман новкъа да,
воаг1аргва со шунцига
хьог1 б1аргтохара.

Вахар хургдий, кхоане йий
хьоца воацачун?
Цу хьа б1аргий безамах
Сийг* ца кхоачачун.
Вай ца делхош, таккхал 1е
Цу вай даьшта хой,
Вай ираза да (ды?) воашта бе, (укхаза со кхетац. “Ираза ды” хила мег из циг бувцар)
Езар, вайна лой.

Йоацаш къаьна поарталаш,
Доацаш екъамаш (укхаза со кхетац. “екъамаш”?),
В1ашаг1кхетий безараш,
Ловца баккхалаш.
Ва со кийча безама
Къулбаседкъа ба.
Сона болча тешамах,
йо1, хай г1оз хьаба.

*Коача - 1. Жидкий, 2. Кокетливый, 3. Запальчивый, 4. Всмятку
*Човхаде - 1. Побранить, отругать; 2. Контузить, 3. Повредить холодом (растение)
*Сийг - искорка, искра
*Таккхал - спокойно
*Къулбаседкъа - Полярная звезда

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=Mi4fHaZ-uR4

Дог1 делхарий хьона?

Дог1 делхарий хьона?
Мух хьекхарий хьона?
1уйран арахь хьо цхаь висача,
Со дага ехарий хьона?

Дог1 дийлханзар сона,
Мух хьийкханзар сона.
1уйран арахь со цхаь висача,
Хьо дагаеханзар сона.

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=iBFoiKbzNKs

Дог1 делхарий хьона?

Дог1 делхарий хьона?
Мух хьекхарий хьона?
Эри-ара хье цхаь висача,
со дага ехарий хьона?
Новкъост эшарий хьона?

Дог1 дийлханзар сона,
Мух хьийкханзар сона.
Эри-ара се цхаь висача,
хьо дагаеханзар сона.
Новкъост ийшанзар сона.

Дог1 делхалда хьона!
Мух хьекхалба хьона!
Эри-ара* хье цхьаь висача,
со дагайохийла хьона!

Дошо делхалда хьона.
Дото дебалда* хьона.
Гаьна (?) мехка хье цхьаь висача,
дуне къагалда хьона,
со дагалаттийла хьона.

* эри-ара - пустынная местность
* дебаде - размножить

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=4uKSQU3_s3s

Йи1ий дош

Лакхе вувлаш лакхе дувцаш,
Лохе вувлаш лохе дувцаш,
“Дог доаха йи1иг я хьо са” яхаш
Хай фуражка тиш ма елахь.

Лакхе вувлаш лакхе дувцаш,
Лохе вувлаш лохе дувцаш,
“Лею* йи1иг ал аза”*яхаш
Со ма ювца наьха нахаг.

Аз баркалла алац хьона.
Со къинт1ера ялац хьона.
Айса леву сона мотташ,
1а со лееш вай леларах.

1уйрена да хьо ма ваца,
Сайрена да хьо ма ваца.
К1анто санна 1айха деннача
Хьай деший да хьо ма ваца.

1уйрена да со я хьона,
Сайрена да со я хьона.
Йо1о санна айса деннача
Сай деший да со я хьона.

*Леде, леве, лее - обманывать
* Укхаза со дика кхетац. Ма1ан шита хила мега аьнна хетт сона: "Назвать девушку, которую обманываю?"

[Menina]

https://www.youtube.com/watch?v=dTYUFZfN0k0

Малх

Ва тха хоза дошо малх!
Массанешка хьежа малх!
Тхона й1овхал тела малх!
Тхона вахар денна малх!

Хьо тха товг1а*, хьо тха ц1и.
Хьо бахьан тха ц1ий да ц1е.
Хьог1 да ца1 тха дулха дог*.
Хьоца даха тхона мог.

Ва тха сийрда боага малх!
Массанахьа кхоача малх!
Дошо хьо са бола малх!
Кура йо1 мо бола малх!

Хьо ца хилча оал* ма бац.
Хьо ца хилча тов* ма яц.
Хьо ца хилча шийла ша.
Хьо ца хилча эга ка.

Ва тха боча хьеста малх!
Гучабала тхона, малх!
Маькхаш етта 1а тха, малх!
Дегаш лотта 1а тха, малх!


Хьо тха товг1а, хьо тха ц1и.
Хьо бахьан тха ц1ий да ц1е.
Хьо да ца1 тха дулха дог.
Хьоца даха тхона мог.

Маькхаш етта 1а тха, малх!
Дегаш лотта* 1а тха, малх!

* Товг1а - камин
* Тов - головешки, угли
* Дулха дог - с этим выражением не знакома, но, видимо, оно устойчивое и означает что-то вроде усиленного “сердце мое”
* Оал - пламя
*Дегаш лотта - тут тоже не уверена. Возможно от слова “лотаде” - “зажечь”, т.е. “зажигай наши сердца, солнце”
* Хьог1 да ца1 тха дулха дог - тут не могу понять, во всей строке не уверена. Пока услышала только это.

[Menina]

Ма хоза оаз я укхун

https://www.youtube.com/watch?v=6q7SJW45CYM

1оц1авеха со

Укх дунен т1а сай цхьаь висавар со.
Гаьнна-гаьнна вад лаьрх1а вара со.
Д1авахача а дарба дацар цог1.
Дог даьтт1а вусе, 1оц1авеха со.

Са уйлаша чухьара вуар со,
Гаьнна д1авахача а, юха а веча со.
Д1авахача а дарба дацар цог1.
Дог даьтт1а вусе, 1оц1авеха со.

Доттаг1, моастаг1 воацаш,
Сай (? укхаза кхетац со) сенна мотташ.
Халхетаро чухьар вуаш,
Меттара г1атт ца могаш.

Укх дунен т1а сай цхьаь висавар со,
Гаьнна-гаьнна вад лаьрх1а вара со,
Са уйлаша чухьара вуар со,
Гаьнна д1авахача а, юха а веча со.

Са уйлаша чухьара вуар со,
Гаьнна д1авахача а, юха а веча со.
Д1авахача а дарба дацар цог1.
Дог даьтт1а вусе, 1оц1авеха со.

[Menina]

https://m.youtube.com/watch?v=XoY3Tctrz3A

Седкъа

Д1айхача динахь хьогьенна юсе,
Хьо сога кхайка.
Сог1 хургда шийла шовда.
Са езар, хьо цучу кховда.

Бус наькъа яьнна, никъ ца гуш юсе,
Хьо сога кхайка.
Елхаргьяц хьо, наькъа тинна*.
Къагаргва со, седкъа хинна.

Цхьа ц1аьхха кхывара хозвенна юсе,
Сога ма кхайка.
Бехказал лехаш ма леткъа.
Лехаб 1а сол сийрдаг1а седкъа.
Лехаб 1а сол сийрдаг1а седкъа.
Сога ма кхайка.

Хье цхьаьккха йиса, г1айг1ашца* юсе,
Хьо сога кхайка.
Г1айг1ане б1аргаш ма лекха.
Са мел дар да вайга декъа.
Балано готтаяь, дог ийша юсе,
Хьо сога кхайка.
Воаг1аргва бала хьаэца.
Хьашт дале, бекъа, сайца эца.

Цхьа ц1аьхха кхывара хозвенна юсе,
Сога ма кхайка.
Бехказал лехаш ма леткъа.
Лехаб 1а сол сийрдаг1а седкъа.
Лехаб 1а сол сийрдаг1а седкъа.
Сога ма кхайка.

* Тинна - тила (тул, тиннад) - заблудиться, заблуждаться
* Г1айг1а - горе, скорбь, грусть, печаль, тоска