Страница 3 из 11 ПерваяПервая 12345 ... ПоследняяПоследняя
Показано с 21 по 30 из 107

Тема: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

  1. #21
    admin Аватар для dt52
    Регистрация
    27.05.2005
    Сообщений
    17,897
    Поблагодарил(а)
    691
    Получено благодарностей: 391 (сообщений: 290).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Я_ По Вашим текстам можно составить словарь малоупотребляемых ингушских слов.)))) Большое Спасибо за информацию.
    Contra factum non est argumentum

  2. #22
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Кхерахьа язъяь стихаш

    Жа доахк дажаш, морхаш мо.
    Укхаза ваьхав Тенг.
    Михо бегош, хурхало
    шовдан к1ажараш ленг.

    Гаьнна д1аух шийла пурх* –
    села 1адарчий ц1ов*...
    Сецца из укхаза ух, -
    тайпан т1еххьара ц1ув*.

    Латт из хьежаш хурхалга,
    малхага къежаш латт.
    Текъам* бу цо малхага.
    Гаьна т1а ч1онак* ятт1.

    Баьца зиза деллалу.
    Г1отт б1ена т1ара къайг.
    Массе дийнат делалу,
    цхьаъ шоллаг1чунга кхайк.

    Сомабаьле, хьалг1овтт нах:
    нух* ц1енду, хьайра* оаг...
    Саг-м дунен т1а даим вах, -
    цун дега чу малх боаг.

    *
    Сона-м ц1еро диллад ж1арг*,
    са уйла – ц1ера хаьшк*.
    Ткъоалаг1а б1аьшу – к1орм1арг:
    къел, моцал, молха, аьшк...

    Ца ховш, ца ловш х1ама дац, -
    юхахьажача - боад.
    Дика дакъилг дайнадац, -
    къамарга лаьттаб шод...

    Маьрша вахар фуд а хац, -
    дов да дитар даьдас...
    Малав бакъ е малав харц
    хано къоастадаьдац.

    Долашдолчох кхача* беш,
    боацабу 1а хьай хьоа.
    Д1адахачун къаьра* теш
    г1ерт тешаве шийх хьо.

    Мича кхаьчад? – уйла г1отт.
    Хаттар отт: сенга долх?
    Бицбаьб безам, тешам, мотт...
    Бисаб алхха болх, болх...

    Кхоачашхинна х1ама дац,
    х1ама дац доалаш сов...
    Хьайх фу хургда хьона хац.
    Хьалха фу хиннад-м хов.

    Духьала ух хьона х1анз
    халкъа, хьай хала кхел...
    Дагадоаг1ар – хьа син ганз*,
    дицденнар – хьа син къел.

    *
    Лакхе боса* баь т1а латт
    хьа гата* чаьтар* – бу*.
    Укхаза 1а сурт диллад,
    дахчанца болх а бу.

    Хи т1а ух хьо Кхерахьа:
    сурилг* юз, кулг-юхь дул.
    1а-м, кхыметтел, кхерах а
    цхьацца сибаташ ду.

    Даьй г1аларташ хьона гу,
    хьох-м цкъаза Тенг а кхет...
    Т1аккха боаккх 1а Малха го,
    хьона хье г1алг1а хет.


    • пурх – 1.брызги; 2.фырканье
    • ц1ов – сноп
    • ц1ув – жрец, святой отшельник
    • текъам – 1.моление; 2.жертвоприношение
    • ч1онак – почка
    • нух – 1.плуг, соха; 2.жевание
    • хьайра – 1.мельница
    • ж1арг – крестик
    • хаьшк – головешка
    • кхача – пища, продовольствие, еда, довольствие
    • къаьра – ложный
    • ганз – клад, казна, сокровище
    • босе – склон горы, откос
    • гата – 1.полотенце,полотно, простыня; 2.полотняный, холщовый, льняной
    • чаьтар – палатка, шатер
    • бу – 1.шалаш; 2.курятник

  3. #23
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Т1оговзанча монолог

    Г1алаш еш вар со. Сона моттар,
    айса ю г1алаш эзар шера яхаргья.
    Хетар –
    Т1ехьенна эшаргья.

    Цудухь буллар аз х1ара кхера
    сай дег1а ц1ий техе, сай дега сийг белле.
    - Кхера! –
    моастаг1чунга аьле.

    Ч1оаг1ле яр аз сай замаг1а лийхар,
    мотташ, из хилча – хургья сай Лоаме й1аьхий...
    Лийрх1ар
    хиннадац, ма йоахий.

    Ч1оаг1ле-т1ехьле ца яйта шоана,
    доадир моастаг1чоа цхьан 1уйкъе* са б1аргаса*
    Шоана
    е Хаьне ваьвар со.

    Дукха яр са уйлаш, т1о санна...
    Хов сона, х1ара сага г1улакх – къа е маьл.
    Сенна
    ду аз х1анз е къамаьл!

    Фу пайда ба! Малав сох кхета!
    Ч1оаг1ле хилча – мукъле хургья, хетар сона.
    Хета-м
    Дуккха а дар, - сенна!

    Сенна хьехоргда-те мел хетар!
    Дог довх* цо сага, уйлашка лоац бутув* ша*.
    Хатар*
    доацаш дахалда шо!

    Накъаяьннай шоана-м са г1алаш.
    Гу сона цар чу х1анз жамотт*, доахан, вараш*...
    Халаш,
    лай вацар уж яьраш.

    Мукъле яр цо ха даьр вай лаьтта...
    Из бахьан дехкар цо ахкенаш* т1а ший дог.
    Атта
    вахар-м мукъленах хьог.

    • 1уйкъе/1ийкъе – время перед рассветом, предрассветная пора
    • б1аргаса – зрение
    • довха – ограбить
    • бутув – плотный
    • ша – лед, град, сосулька
    • хатар – несчастье
    • жамотт – стойбище, загон для овец
    • вар – плесень
    • ахк – пропасть, бездна

  4. #24
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Бера хьам

    1аьмадац вай бе
    д1адахачун хам.
    ...Малхара каша...
    х1анги*... бера х1ам.

    Мизкъ санна дар из,
    ши-кхо шу хургдар.
    Г1овна т1а хьерчаш
    чорта* гата дар.

    ...Яг1ар цун нана,
    билла к1аь т1а пхьарс,
    йиш лекхаш цунна...
    Из набарах тарс*;

    делакъеж цунга...
    (Тарамаша хьест.)
    Моажа* да дуне;
    маркъилг* санна кхест, -

    у* денад лаьтта –
    Уннанас дейта...
    (Тарамаш сиха
    д1адахар г1атта.)

    Тхьайсар бер т1аккха,
    Сацар наьна йиш, -
    1одахар, форд мо,
    б1аргашкара хиш...

    ...1аьмадац вай бе
    долашдолчун хам.
    Дохадаьд каша,
    дейхад бера хьам.

    Кукале* ха яр
    из маьлхе улла...
    Топпара х1анги
    дар цунна улув...

    Мичад х1анз х1анги?
    Мичад бера х1ам?
    ...1аьмадац вай бе
    воай исторе хам.


    • х1анги – глиняная миска
    • чорта – редкий (не густой)
    • тарс (тарсийта) – вздремнуть
    • моажа – оранжевый
    • маркъилг – юла, волчок
    • у – зараза, эпидемия
    • кукалий зама – эпоха кукали (очень давно, в старину)

  5. #25
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Бийрге язъяь стихаш

    Жа1уно* ж1алешта деш* деттад.
    Набарах баьннаб жамотт*.
    Хьалкхийттача ц1аьскаро ц1ийдаьд
    лоа улла лоама лоажот.

    Д1аьха 1енаш* дада ч1ожешка*.
    Дехьа-сехьа ухк Бийргаш.
    Г1улахи г1ов* латт лувкхерашка*,
    Орган санна ехк дийхкаш*.

    Ц1увний* ц1а даг1а наькъа йисте,
    ц1увний ц1а – ц1ена элгац*.
    Ц1и йоагаяьй цу чу укх б1аьстий, -
    наха шоай акхал дицдац...

    Даьшта деза хийттар т1ехьено
    дайдаь ца 1еш – харц а даьд.
    Ц1енонах ц1оно яьй вай хано,
    супа* мел дар хоарцадаьд.

    Жаи доахани доахк г1алашка,
    малхарча кашмашка – ж1алеш...
    Транзистораш я г1окказашка*
    доахаш вай заман иллеш.

    Сийрда кхоане хьакхоллаш да, йоах,
    карадерзадеш 1алам...
    Наьха дегашка т1аяьннай йоарх1 –
    феса еш йола 1амал.

    Кхераме ба г1аьра* сакхетам,
    к1оршаме, къаьра* – синош.
    Рузкъа бахьан – боацаш къахетам –
    вохкаргва цар шоай воша.

    Дохоргда ерда*, доагаргда хьам,
    йовхаргья – хьаштдий – Даьхе...
    Царна истори – йоаккха х1ама!
    Царна культура – даьг1е*!

    Кхачан* программа кхоачашйича
    сагота бац хьакимаш, -
    вешта аьлча, - шоай шун т1а гича
    маша* даьтта, хьакхий марш*...

    Г1адж теха варнахча яьй Лоамех:
    кхоша хьалъяхай юрташ.
    Ког мел баьккхача – хьо цец-амаг1 –
    воахаш – «акха» туристаш.

    Цул совг1а наькъаш дохкаш латт х1анз;
    аьшкан никъ – болота* урх*.
    Геологаша лех дошо ганз*,
    корая мег тхона, йоах...

    Малхарча каша юха 1одувш
    деш диаь даьнна ж1алеш.
    Жа да босаг1а*, н1аний мо, хьувш.
    Дек Леонтьева иллеш.


    • жа1у – чабан
    • деш – похлебка (для собак)
    • жамотт – стойбище, загон для овец
    • 1и (мн. 1енош) – тень
    • ч1ож – ущелье, теснина
    • г1ов – 1.торс, фигура, стан человека; 2.стена
    • лувкхера – эхо
    • дийхк – 1.сосна; 2.печень
    • ц1ув – жрец, святой отшельник
    • элгац – храм, святилище(тайповые)
    • супа – набожный
    • г1оккхаз – пастух
    • г1аьр – банда, шайка
    • къаьра – ложный
    • ерд – святилище
    • даьг1е – пастбище, выгон
    • кхача – пища, продовольствие, еда, довольствие
    • машадаьтта – топленое масло
    • марш – колбаса
    • болат – булат, сталь
    • урх – вожжи, повод (уздечки)
    • ганз – клад, казна, сокровище
    • босе – склон горы, откос

  6. #26
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Маьтлоам т1а язъяь стихаш

    Х. В.

    Маьтлоам, морхилг, марг1ала бай.
    Хьаг1ар*, хьаст лекъаб.
    Аьлашта тийкъабац* вай дай,
    даьлашта тийкъаб.

    Укхаза кхеташ хиннаб уж
    ц1ера ц1ей дезде.
    Латт хьо – дега цар дуне гуш –
    т1еххьара эзде;

    т1еххьара ерда доаца ц1ув;
    даьшта боа бекхам*...
    Беттах баац вай тахан дув,
    малха быц текъам*.

    Къаьрача доалахошта* текъ,
    царна доах вирд а.
    Гора латт, текхаргаш мо текх, -
    х1аравар вир да;

    х1аравар – чхьаг1алакх*, цхьогилг, борз,
    хьакха е маймал...
    Хоарцо хестаеш бек вай мерз,
    цунна ду 1амал.

    Дейна долаш санна вай дах, -
    иштта дах хьайба, -
    са а кхыметтел зовза* доах,
    заьлза* ю наб а.

    Оакхалаш*, соакхалаш вай ду,
    лею хьарм1аргаш.
    Гийга чулатталга – вай ди,
    нигат - к1орм1аргаш.

    Тешам бейнаб. Цхьаъ шоллаг1чоа
    к1ийленна ваг1а.
    Эхь дейначоа, сий доацачоа –
    лакхален лаг1а.

    Хьаьнала къахьегар фуд хац,
    дицденнад хайра.
    Мискача наьха кара дац –
    болха белга мара.

    Бакъдар мел лехар моастаг1 ва,
    цунна – та1азар.
    Харцдар мел хьехар доттаг1 ва,
    цунна – ц1ихазар,

    таро, ларх1ар, кхыметтел, сий,
    кхыметтел, сийле,
    д1ахо – майдал*, д1ахо пенси,
    т1аккха – ялсмале...

    Иштта дах вай, са заманхо,
    са новкъост Ваха.
    Х1ана латт хьо х1анз, мунда* мо,
    уйлане ваха?

    Элгаца б1ара сенна хьеж?
    Сенга къеж вела?
    Эрна! Корта беннаб вай к1еж*...
    Из к1айбаьр – пела...

    Кхоачадаьд къаракъо вай са,
    къона – къаденнад...
    Тахан духхьашха* укхаза
    хала т1адаьннад.

    Чувала! Маьттара даьла
    ва хьога хьежаш.
    Хьайна хой, цхьа-ши дош ала –
    цун ц1ерах тешаш.


    • хьаг1ар – пещера, грот
    • текъа – молиться
    • бекхам – возмездие, расплата, кара, месть
    • текъам – 1.моление; 2.жертвоприношение
    • доал – отцовство, господство, порука, опека, опекунство
    • чхьаг1алакх – шакал
    • зовза – трусливый, робкий, боязливый
    • заьлза – хилый, слабый, щуплый, жалкий, вялый
    • оакхал – донос
    • майдал (майдилг) – медаль
    • мунда – 1.веха; 2.чучело, пугало
    • к1еж/к1едж – 1.коса(волосы); 2.струя
    • духхьашха – впервые

  7. #27
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Т1емахочун монолог

    Керта т1а туллаш тадж* – 1от1ахийца юхьа т1а цхар*,
    дег1а т1а дувхаш г1аг1а*, геза* ч1овгех-г1озарех даь,
    аьрда бе - г1ал-турс, аьтта бе довт-тур,
    дега чу даг1аш моастаг1чоа теха т1аьск*, -
    иштта вар со, укх малхарча каша вижа хьавоаг1аш...
    Вай мехка кортамукъале лораеш варгвоаца чов хилар сона.
    Хала яцар чов-м, хала дацар валар-м, мохк мукъа хилча...
    Атта валар со а, дын т1ера весса, се хьачу а вена...
    Ц1аккха цхьанна а г1аьрхочо* дов-пхьег1а т1а вейхавацар со,
    саг вац сона т1ера ц1етт* даьккха, аз мел йоаккхача хана –
    х1анз шо мара... Фу деш я – уж шун музейш?
    Вай мохк моастаг1чун оалалах* лорабе низ кхоачий цар?

    • тадж/таж – каска, шлем
    • цхар – бронежилет
    • г1аг1а – кольчуга
    • геза – медный
    • т1аьск – стрела
    • г1аьрхо – бандит
    • ц1ет – трофей
    • оалал – владычество, господство

  8. #28
    Ветеран
    Регистрация
    06.04.2007
    Адрес
    столица Алании Магас
    Сообщений
    4,843
    Поблагодарил(а)
    0
    Получено благодарностей: 1 (сообщений: 1).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Можно перевод?
    “Всевышний сотворил смерть и жизнь для того, чтобы испытать вас, кто будет лучшим в деяниях и поступках” (см. Св. Коран, 67:2)

  9. #29
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Эмн..перевела как поняла и как смогла..

    Монолог воина

    На голове шлем – на лицо опущено забрало,
    одет в кольчугу, собранную из медных колец,
    в левой руке – щит, в правой – меч,
    в сердце стрела, пущенная врагом, -
    таким я был, когда пришел в этот солнечный могильник...
    Я получил рану, защищая наш край,
    С легкостью стерпел бы и рану, и смерть, был бы наш край свободным...
    Легко я умер, успев слезть с коня и придти сюда...
    Ни с одним злодеем не приходилось мне иметь дела,
    ни один человек не получал от меня выгоды, сколько я не жил –
    только вы теперь... Как дела у ваших музеев?
    Получается у них защищать наш край от врагов?

  10. #30
    Уважаемый форумчанин Аватар для Menina
    Регистрация
    08.02.2012
    Сообщений
    1,885
    Поблагодарил(а)
    40
    Получено благодарностей: 129 (сообщений: 110).

    Ответ: Али Хашагульгов (Х1оашалнаькъан Т. 1аьла)

    Озиге язъяь стихаш

    Замо вайна дитар – г1ири*;
    гувнах яьй кхарта*.
    Баьццара к1омала эри*
    т1аяьннай юрта.

    Хала да теша х1анз, хьалха
    укхаза наха
    безам хьийгаб аьлча. Алхха
    йокъ* – массанахьа.

    Дейнад г1алашкара кхуврчаш*,
    вахар а деннад.
    Цар дуне нахьара* хулчеш*
    т1аювхаш хиннад.

    Х1аьта а г1оза баьхаб уж,
    хьаьнала баьхаб.
    Хьувкъама* дошо гуйре гуш –
    б1аьстан т1а... аьхаб.

    Т1ехьленна еш хиннай г1алаш,
    т1ехьенна лаьрх1а.
    Элгацашка – даьлий б1алг1аш*, -
    тийкъаб уж Малха.

    Кхоане йита г1ийртаб вайна, -
    из бахьан къийсад, -
    вай къина йолча г1ойленна
    лаьтта цар хьийшад.

    Лийннаб – мехках балара 1анз
    ловш – г1инбух* техкаш.
    Дог1о йошаеш яда х1анз
    цар мура* т1ехкаш.

    К1арцхалаша йикъай моттиг,
    к1едж* а яьй хано.
    Гу сона, малх мо, ц1е беттиг
    т1атулла къоано.

    Т1ехкашта юкъе ваг1а из,
    ше ва, хьам санна.
    Вала венав из укхаза,
    хеталу сона.

    • г1ир - никотин
    • кхарта – сыпь на теле
    • эри – заброшенная степь
    • йокъ – зола, пепел
    • кхуврч – очаг
    • нахьара – кожаный, кожевенный
    • хулчи – обувь
    • хьувкъам – урожай
    • б1алг1а – призрак
    • г1инбух – север
    • мура – гнилой
    • к1едж – струя, коса (волосы)

Страница 3 из 11 ПерваяПервая 12345 ... ПоследняяПоследняя

Ваши права

  • Вы не можете создавать новые темы
  • Вы не можете отвечать в темах
  • Вы не можете прикреплять вложения
  • Вы не можете редактировать свои сообщения
  •